آشنایی جامع با ارز دیجیتال API3: توانمندسازی قراردادهای هوشمند با داده‌های دنیای واقعی

API3 چیست؟ اوراکل غیرمتمرکز پیشگام برای API های Web3

در دنیای در حال گسترش برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، نیاز به اتصال قراردادهای هوشمند به داده‌ها و خدمات دنیای واقعی، مانند قیمت‌ها، نتایج ورزشی، یا اطلاعات آب و هوا، حیاتی است. API3 به عنوان یک پروژه پیشگام با هدف ارائه راه حلی غیرمتمرکز برای این "مشکل اوراکل" ظهور کرده است. ای‌پی‌آی‌تری به دنبال توانمندسازی توسعه‌دهندگان dApps برای دسترسی مستقیم، شفاف و قابل اعتماد به API های دنیای واقعی بدون نیاز به واسطه‌های متمرکز است. API3، توکن بومی این پروتکل، نقش حیاتی و چندوجهی در اکوسیستم API3 ایفا می‌کند. توکن API3 نه تنها برای تامین امنیت شبکه از طریق استیکینگ استفاده می‌شود، بلکه به عنوان ابزار حاکمیت و ابزار کاربردی در سیستم بیمه غیرمتمرکز آن عمل می‌کند. این مقاله به بررسی عمیق پروتکل API3، نحوه عملکرد آن، اهمیت آن در بازار و تمام جزئیات مربوط به ارز دیجیتال API3 می‌پردازد.

نحوه عملکرد پروتکل API3: API های شخص اول غیرمتمرکز و بیمه

هسته اصلی عملکرد پروتکل API3 بر اساس مفهوم "API های شخص اول غیرمتمرکز" (Decentralized First-Party APIs) استوار است. برخلاف بسیاری از اوراکل‌های دیگر که به شبکه‌ای از گره‌های واسطه برای جمع‌آوری و ارسال داده‌ها متکی هستند، API3 به ارائه‌دهندگان API اجازه می‌دهد تا داده‌های خود را مستقیماً و به صورت غیرمتمرکز بر روی بلاک چین منتشر کنند. این امر با استفاده از فناوری به نام "Airnode" امکان‌پذیر می‌شود. Airnode یک پل سبک و بدون نیاز به سرور است که ارائه‌دهندگان API می‌توانند آن را به راحتی مستقر کرده و API های خود را به صورت مستقیم به قراردادهای هوشمند متصل کنند.

فرآیندهای اصلی در پروتکل API3 و نقش API3 به شرح زیر است:

1. اتصال API با Airnode: ارائه‌دهندگان API می‌توانند با استفاده از Airnode، API های موجود خود را به صورت مستقیم به بلاک چین متصل کنند. این فرآیند بدون نیاز به دانش عمیق بلاک چین یا نیاز به اعتماد به واسطه‌ها انجام می‌شود.

2. درخواست داده توسط dApps: برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) می‌توانند مستقیماً از API های متصل شده از طریق Airnode درخواست داده کنند. این درخواست‌ها به صورت تراکنش بر روی بلاک چین آغاز می‌شوند.

3. دریافت داده و انتشار بر روی بلاک چین: Airnode درخواست را دریافت کرده، داده‌های لازم را از API جمع‌آوری می‌کند و سپس آن‌ها را به صورت رمزنگاری شده و قابل تایید بر روی بلاک چین منتشر می‌نماید.

4. سیستم بیمه غیرمتمرکز (dApp Insurance): یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد پروتکل API3، سیستم بیمه غیرمتمرکز آن است. کاربران می‌توانند توکن API3 را در یک استخر بیمه غیرمتمرکز استیک کنند. این استخر به عنوان وثیقه برای تضمین صحت و در دسترس بودن داده‌های ارائه شده توسط API های متصل شده از طریق Airnode عمل می‌کند. اگر به دلیل خرابی یا نادرستی داده‌ها، یک dApp که از این API استفاده می‌کند متحمل ضرر شود، می‌تواند از این استخر بیمه غرامت دریافت کند. این سیستم به افزایش اعتماد توسعه‌دهندگان و کاربران به داده‌های ارائه شده توسط API3 کمک می‌کند.

5. حاکمیت: دارندگان توکن API3 حق رای در مورد تصمیمات کلیدی مربوط به توسعه و مدیریت پروتکل API3 را دارند. این شامل تغییر پارامترهای پروتکل، انتخاب API های پشتیبانی شده، مدیریت استخر بیمه و تخصیق خزانه‌داری می‌شود. این سیستم حاکمیت غیرمتمرکز به جامعه اجازه می‌دهد تا در شکل‌گیری آینده پروتکل مشارکت کند.

6. استیکینگ و تامین امنیت: علاوه بر استیکینگ در استخر بیمه، توکن API3 برای تامین امنیت کلی شبکه و تشویق گره‌ها (ارائه‌دهندگان Airnode) به ارائه خدمات صادقانه استفاده می‌شود.

این مکانیزم‌ها، تقاضا و کاربردپذیری ارز دیجیتال API3 را در اکوسیستم API3 افزایش می‌دهند و به پایداری و امنیت اوراکل کمک می‌کنند.

چه کسی پروتکل API3 را ساخت و چرا؟

پروتکل API3 توسط تیمی از متخصصان در حوزه بلاک چین، اوراکل‌ها و توسعه نرم‌افزار تاسیس شد. این پروژه در سال 2020 آغاز به کار کرد. بنیان‌گذاران اصلی این پروژه شامل هیکی وایس (Heikki Väisänen)، بوراک کایهان (Burak Benligiray) و سارپر تورکان (Sarper Taskesen) هستند. این تیم دارای تجربه قابل توجهی در صنعت بلاک چین و توسعه پروتکل‌های غیرمتمرکز است.

هدف اصلی آن‌ها از ایجاد پروتکل API3، حل مشکل اوراکل با رویکردی کاملاً غیرمتمرکز بود. آن‌ها معتقد بودند که اوراکل‌های موجود به دلیل وابستگی به واسطه‌های متمرکز یا نیمه متمرکز، نقطه ضعف امنیتی و شفافیت برای برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد می‌کنند. با توانمندسازی ارائه‌دهندگان API برای انتشار مستقیم داده‌ها بر روی بلاک چین، آن‌ها به دنبال حذف این واسطه‌ها و ارائه داده‌های قابل اعتمادتر بودند.

دلایل اصلی ایجاد پروتکل API3 و توکن API3 شامل موارد زیر بود:

• حل مشکل اوراکل با رویکرد API های شخص اول غیرمتمرکز.

• حذف واسطه‌های متمرکز در فرآیند ارائه داده به قراردادهای هوشمند.

• ارائه داده‌های شفاف، قابل تایید و مقاوم در برابر دستکاری.

• ایجاد چارچوب Airnode برای تسهیل اتصال ارائه‌دهندگان API.

• ایجاد سیستم بیمه غیرمتمرکز برای افزایش اعتماد به داده‌ها.

• استفاده از توکن API3 به عنوان ابزار اصلی برای استیکینگ، حاکمیت و بیمه.

• توانمندسازی توسعه‌دهندگان dApps با دسترسی مستقیم به API های دنیای واقعی.

• ایجاد زیرساخت حیاتی برای رشد و امنیت اکوسیستم دیفای و وب 3.0.

ای‌پی‌آی‌تری با این اهداف، به سرعت به یکی از پروژه‌های مهم در حوزه اوراکل‌های غیرمتمرکز تبدیل شد و ارز دیجیتال API3 ابزار اصلی برای تعامل با این پروتکل است.

پروتکل و شبکه‌های API3

پروتکل API3 به عنوان یک راه حل اوراکل چند زنجیره‌ای (Multichain) طراحی شده است و بر روی چندین بلاک چین اصلی مستقر شده یا با آن‌ها سازگار است تا دسترسی توسعه‌دهندگان و کاربران را افزایش دهد. این شبکه‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:

• اتریوم (Ethereum): پروتکل API3 در ابتدا بر روی بلاک چین اتریوم راه‌اندازی شد و قراردادهای هوشمند اصلی آن بر روی اتریوم قرار دارند. توکن API3 یک توکن ERC-20 است.

• بایننس اسمارت چین (BSC): API3 بر روی بایننس اسمارت چین نیز مستقر شده است تا توسعه‌دهندگان و کاربران بتوانند از هزینه‌های پایین‌تر و سرعت بالاتر این شبکه بهره ببرند. توکن API3 به صورت پل زده شده (Bridged) بر روی BSC (به عنوان یک توکن BEP-20) نیز در دسترس است.

• پلیگان (Polygon): پروتکل API3 با پلیگان نیز سازگار است تا از راه حل لایه ۲ این شبکه برای مقیاس‌پذیری بیشتر استفاده کند.

• آوالانچ (Avalanche): API3 بر روی شبکه آوالانچ نیز مستقر شده است.

• فانتوم (Fantom): این پروتکل بر روی شبکه فانتوم نیز فعال است.

• سایر شبکه‌ها: API3 به طور مداوم در حال بررسی سازگاری با بلاک چین‌های دیگر است تا اکوسیستم خود را گسترش دهد.

استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) بر روی این بلاک چین‌ها، منطق اصلی پروتکل API3، از جمله مدیریت Airnode ها، فرآیندهای درخواست و انتشار داده، مدیریت استیکینگ توکن API3 و اجرای سیستم بیمه را کنترل می‌کند. این رویکرد چند زنجیره‌ای به API3 اجازه می‌دهد تا به طیف وسیع‌تری از برنامه‌های غیرمتمرکز در شبکه‌های مختلف خدمات ارائه دهد.

امنیت در پروتکل API3

امنیت در پروتکل API3 از طریق ترکیبی از عوامل تامین می‌شود:

• امنیت بلاک چین‌های زیربنایی: از آنجایی که API3 بر روی بلاک چین‌های امن و معتبر مانند اتریوم، BSC و سایر شبکه‌ها مستقر است، از امنیت ذاتی این شبکه‌ها برای تراکنش‌ها و نگهداری دارایی‌ها بهره می‌برد.

• API های شخص اول غیرمتمرکز: با حذف واسطه‌ها، نقطه ضعف امنیتی ناشی از اعتماد به گره‌های واسطه از بین می‌رود. داده‌ها مستقیماً توسط ارائه‌دهنده API بر روی بلاک چین منتشر می‌شوند.

• سیستم بیمه غیرمتمرکز: استخر بیمه که با استیکینگ توکن API3 تامین می‌شود، به عنوان یک لایه امنیتی مالی عمل می‌کند. این سیستم به توسعه‌دهندگان dApps اطمینان می‌دهد که در صورت خرابی داده‌ها، می‌توانند غرامت دریافت کنند. این امر ارائه‌دهندگان API را نیز تشویق می‌کند تا داده‌های قابل اعتماد ارائه دهند.

• حاکمیت غیرمتمرکز: سیستم حاکمیت مبتنی بر توکن API3 به جامعه اجازه می‌دهد تا در مورد پیشنهادهای امنیتی و به‌روزرسانی‌های پروتکل رای دهند، که این امر به افزایش امنیت در بلندمدت کمک می‌کند.

• بررسی و حسابرسی قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند پروتکل API3 تحت بررسی و حسابرسی‌های امنیتی دقیق قرار گرفته‌اند. با این حال، مانند هر پروتکل دیفای دیگری، ریسک‌های مرتبط با آسیب‌پذیری در قراردادهای هوشمند همواره وجود دارد.

با وجود این اقدامات، کاربران و توسعه‌دهندگان باید همواره از ریسک‌های مرتبط با نوسانات قیمت توکن API3 (که می‌تواند بر ارزش استخر بیمه تاثیر بگذارد)، ریسک‌های قرارداد هوشمند و ریسک‌های مرتبط با خود ارائه‌دهندگان API آگاه باشند.

متمرکز یا غیر متمرکز بودن پروتکل API3؟

پروتکل API3 به عنوان یک پروتکل اوراکل کاملاً غیرمتمرکز طراحی شده است. هدف اصلی آن ارائه دسترسی غیرمتمرکز و مستقیم به API های دنیای واقعی به برنامه‌های غیرمتمرکز است.

جنبه‌های غیرمتمرکز پروتکل API3 شامل موارد زیر است:

• API های شخص اول: ارائه‌دهندگان API داده‌ها را مستقیماً و بدون واسطه منتشر می‌کنند.

• شبکه Airnode: شبکه گره‌های Airnode که توسط ارائه‌دهندگان API مدیریت می‌شوند، غیرمتمرکز است.

• حاکمیت جامعه: کنترل نهایی و تصمیم‌گیری در مورد آینده پروتکل به دارندگان توکن API3 واگذار شده است.

• سیستم بیمه غیرمتمرکز: استخر بیمه توسط جامعه و با استیکینگ توکن API3 مدیریت می‌شود.

• وابستگی به بلاک چین‌های غیرمتمرکز: پروتکل بر روی بلاک چین‌های غیرمتمرکز مستقر است.

در حالی که خود ارائه‌دهندگان API ممکن است نهادهای متمرکزی باشند، روشی که آن‌ها داده‌ها را از طریق Airnode بر روی بلاک چین منتشر می‌کنند و نحوه تعامل پروتکل با آن‌ها، به سمت عدم تمرکز حداکثری حرکت می‌کند. کنترل نهایی بر پروتکل و سیستم بیمه در دست جامعه دارندگان توکن API3 است. این موضوع پروتکل API3 را از اوراکل‌های متمرکز یا نیمه متمرکز متمایز می‌کند.

اهمیت پروتکل API3 برای بازار و اکوسیستم کریپتو

پروتکل API3 با ارائه راه حلی نوآورانه برای اتصال قراردادهای هوشمند به API های دنیای واقعی، اهمیت قابل توجهی برای رشد و پذیرش گسترده برنامه‌های غیرمتمرکز و وب 3.0 دارد. این پروتکل به دنبال حل مشکل اساسی اوراکل است که مانع از استفاده گسترده از بلاک چین برای کاربردهای پیچیده شده است.

اهمیت پروتکل API3 برای بازار کریپتو و فراتر از آن را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• حل مشکل اوراکل با رویکرد نوآورانه: ارائه API های شخص اول غیرمتمرکز.

• توانمندسازی dApps: فراهم کردن دسترسی مستقیم و قابل اعتماد به داده‌های دنیای واقعی.

• سیستم بیمه غیرمتمرکز: افزایش اعتماد توسعه‌دهندگان و کاربران به داده‌ها.

• جذب ارائه‌دهندگان API سنتی: فراهم کردن راهی آسان برای ارائه‌دهندگان API برای ورود به فضای وب 3.0.

• چند زنجیره‌ای بودن: دسترسی و کاربردپذیری را افزایش می‌دهد.

• ارائه فرصت‌های کسب درآمد: استیکینگ توکن API3 فرصت جذابی برای کسب درآمد برای مشارکت‌کنندگان فراهم می‌کند.

• مدل حاکمیت فعال: حاکمیت مبتنی بر توکن API3 به جامعه اجازه می‌دهد تا فعالانه در توسعه پروتکل مشارکت کند.

• بخشی از زیرساخت حیاتی وب 3.0: ارائه یک سرویس ضروری برای رشد اکوسیستم.

ارز دیجیتال API3 به عنوان ابزار اصلی استیکینگ، حاکمیت و کاربرد در این اکوسیستم، ارزش خود را از کاربرد و تقاضا برای خدمات ارائه شده توسط پروتکل API3 می‌گیرد.

مزایا و معایب API3 و پروتکل API3

مانند هر پروتکل بلاک چینی دیگری، پروتکل API3 و توکن API3 نیز دارای مزایا و معایب خاص خود هستند:

مزایا:

• رویکرد نوآورانه به اوراکل: API های شخص اول غیرمتمرکز.

• حذف واسطه‌های متمرکز: افزایش شفافیت و امنیت.

• سیستم بیمه غیرمتمرکز: افزایش اعتماد به داده‌ها.

• چند زنجیره‌ای بودن: دسترسی و کاربردپذیری را افزایش می‌دهد.

• فرصت‌های کسب درآمد: استیکینگ API3 برای کسب پاداش.

• حاکمیت غیرمتمرکز: کنترل پروتکل به دست جامعه.

• پتانسیل رشد بالا: نیاز فزاینده به اوراکل‌های غیرمتمرکز در وب 3.0.

• ابزار Airnode: تسهیل اتصال ارائه‌دهندگان API.

معایب:

• پیچیدگی فنی: درک کامل نحوه عملکرد پروتکل و Airnode ممکن است برای برخی کاربران و ارائه‌دهندگان API دشوار باشد.

• پذیرش توسط ارائه‌دهندگان API: موفقیت پروتکل به توانایی آن در جذب تعداد کافی ارائه‌دهنده API برای استفاده از Airnode بستگی دارد.

• نوسانات قیمت API3: قیمت توکن API3 می‌تواند نوسانات قابل توجهی داشته باشد که بر ارزش استخر بیمه و پاداش‌ها تاثیر می‌گذارد.

• ریسک‌های قرارداد هوشمند: مانند هر پروتکل دیفای، ریسک‌های مرتبط با آسیب‌پذیری در قراردادهای هوشمند وجود دارد.

• رقابت شدید: فضای اوراکل‌ها بسیار رقابتی است و اوراکل‌های بزرگ‌تری مانند Chainlink وجود دارند.

• وابستگی به ارائه‌دهندگان API: هرچند واسطه‌ها حذف شده‌اند، اما صحت داده‌ها در نهایت به صداقت خود ارائه‌دهنده API بستگی دارد.

موارد استفاده از API3

توکن API3 موارد استفاده متعددی در اکوسیستم پروتکل API3 دارد:

• استیکینگ (Staking): استیکینگ توکن API3 در استخر بیمه برای کسب پاداش و مشارکت در تامین امنیت سیستم بیمه.

• حاکمیت (Governance): استفاده از توکن API3 برای رای دادن در مورد پیشنهادهای بهبود پروتکل و تصمیمات کلیدی شبکه.

• بیمه غیرمتمرکز: استفاده از استخر API3 استیک شده به عنوان وثیقه برای پرداخت غرامت به dApps در صورت خرابی داده‌ها.

• پرداخت هزینه خدمات (در آینده): ممکن است در آینده دسترسی به برخی API ها یا خدمات خاص نیاز به پرداخت با توکن API3 داشته باشد.

• تامین نقدینگی (Liquidity Provision): جفت کردن API3 با سایر دارایی‌ها در استخرهای نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز برای کسب کارمزد.

• پاداش‌ها: دریافت توکن API3 به عنوان پاداش برای مشارکت در استیکینگ و سایر فعالیت‌های پروتکل.

این موارد استفاده متنوع، تقاضا برای ارز دیجیتال API3 را افزایش می‌دهند و به ارزش آن کمک می‌کنند.

جمع‌بندی: آینده پروتکل API3 و API3

پروتکل API3 با ارائه راه حلی نوآورانه و کاملاً غیرمتمرکز برای اتصال قراردادهای هوشمند به API های دنیای واقعی، جایگاه مهمی در فضای وب 3.0 و اکوسیستم اوراکل کسب کرده است. این پروتکل با تمرکز بر API های شخص اول و سیستم بیمه غیرمتمرکز، به دنبال ارائه داده‌های قابل اعتماد و مقاوم در برابر دستکاری به برنامه‌های غیرمتمرکز است.

توکن API3 به عنوان ستون فقرات این اکوسیستم، نقش حیاتی در استیکینگ، حاکمیت و کاربردپذیری ایفا می‌کند. با ادامه رشد فضای وب 3.0 و افزایش نیاز به داده‌های دنیای واقعی برای dApps، انتظار می‌رود پروتکل API3 و ارز دیجیتال API3 نیز شاهد افزایش پذیرش و تقاضا باشند. با این حال، چالش‌های مرتبط با پذیرش توسط ارائه‌دهندگان API، نوسانات قیمت API3 و رقابت شدید همچنان وجود دارند. آینده ای‌پی‌آی‌تری به توانایی آن در جذب ارائه‌دهندگان API بیشتر، گسترش سازگاری با بلاک چین‌های مختلف و موفقیت در تبدیل شدن به زیرساخت اصلی برای اتصال وب 3.0 به دنیای واقعی بستگی دارد. API3 همچنان یک توکن کلیدی در اکوسیستم رو به رشد اوراکل‌های غیرمتمرکز باقی خواهد ماند.