ارز دیجیتال ORBS (Orbs): پروتکل لایه ۳ برای برنامه‌های غیرمتمرکز

Orbs با نماد اختصاری ORBS، یک زیرساخت بلاکچین عمومی است که به عنوان یک پروتکل "لایه ۳" عمل می‌کند. این پروتکل طراحی شده تا قابلیت‌های برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) را که بر روی بلاکچین‌های لایه ۱ و لایه ۲ موجود (مانند اتریوم و زنجیره هوشمند بایننس) اجرا می‌شوند، افزایش دهد. هدف اصلی Orbs ارائه خدمات بک‌اند (Backend) غیرمتمرکز و بدون سرور برای dApps است که نیازمند قابلیت‌هایی فراتر از آنچه قراردادهای هوشمند به تنهایی می‌توانند ارائه دهند، هستند. ارز دیجیتال ORBS، توکن بومی این پروتکل، نقش حیاتی در امنیت شبکه، پرداخت هزینه خدمات و حاکمیت ایفا می‌کند.

Orbs چگونه کار می‌کند؟ لایه ۳ و شبکه نگهبانان

Orbs به عنوان یک لایه اجرایی جداگانه بین بلاکچین‌های لایه ۱/لایه ۲ و لایه کاربرد عمل می‌کند. این پروتکل از یک معماری هیبریدی و مکانیزم اجماع اثبات سهام با سرعت (Proof-of-Stake-Velocity - PoSV) استفاده می‌کند.

نحوه کار Orbs به شرح زیر است:

1. نیاز dApp به خدمات پیشرفته: یک برنامه غیرمتمرکز (dApp) که بر روی بلاکچین لایه ۱ یا لایه ۲ اجرا می‌شود، ممکن است نیازمند قابلیت‌هایی مانند پردازش داده‌های خارج از زنجیره، محاسبات پیچیده، یا اتوماسیون باشد که قراردادهای هوشمند به تنهایی نمی‌توانند به طور مؤثر یا مقرون‌به‌صرفه انجام دهند.

2. فراخوانی خدمات Orbs: توسعه‌دهندگان dApp می‌توانند از طریق چارچوب‌ها و ابزارهای Orbs، این قابلیت‌های پیشرفته را از شبکه Orbs فراخوانی کنند.

3. اجرای خدمات توسط شبکه نگهبانان (Guardians): شبکه Orbs از مجموعه‌ای از گره‌های غیرمتمرکز به نام "نگهبانان" (Guardians) تشکیل شده است. این نگهبانان مسئول اجرای خدمات بک‌اند غیرمتمرکز برای dApps هستند. نگهبانان با استیک کردن مقدار قابل توجهی از توکن ORBS در امنیت شبکه مشارکت کرده و در ازای ارائه خدمات و تأیید تراکنش‌ها پاداش دریافت می‌کنند.

4. مکانیزم اجماع PoSV: مکانیزم اجماع PoSV در Orbs ترکیبی از اثبات سهام (PoS) و شهرت (Reputation) است. نگهبانان بر اساس میزان توکن ORBS که استیک کرده‌اند و همچنین شهرت و عملکرد گذشته‌شان در شبکه انتخاب می‌شوند تا بلاک‌های جدید را پیشنهاد و تأیید کنند. این مکانیزم به دستیابی به توان عملیاتی بالا و تأیید سریع تراکنش‌ها کمک می‌کند.

5. ارائه خدمات لایه ۳: Orbs خدمات مختلفی را در لایه ۳ ارائه می‌دهد، مانند:

   • Orbs Lambda: یک راهکار محاسباتی غیرمتمرکز و بدون سرور که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد کدهای بک‌اند را در محیطی غیرمتمرکز اجرا کنند.

   • Orbs VM: یک ماشین مجازی غیرمتمرکز اختصاصی برای اجرای برنامه‌های پیچیده‌تر در کانتینرها.

   • Liquidity Hub: یک لایه بهینه‌سازی نقدینگی برای صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) که به آن‌ها کمک می‌کند به منابع نقدینگی خارج از بازارساز خودکار (AMM) دسترسی پیدا کنند.

6. بازگشت نتایج به dApp: پس از اجرای موفقیت‌آمیز خدمات در شبکه Orbs، نتایج به dApp درخواست‌کننده بازگردانده می‌شوند.

ارز دیجیتال ORBS برای موارد زیر در پروتکل استفاده می‌شود:

• استیکینگ: دارندگان توکن ORBS می‌توانند توکن‌های خود را به نگهبانان واگذار کرده (Delegate) و در امنیت شبکه مشارکت کنند و در ازای آن پاداش استیکینگ دریافت نمایند. نگهبانان نیز برای اجرای گره باید ORBS استیک کنند.

• پرداخت هزینه خدمات: توسعه‌دهندگان dApps برای استفاده از خدمات لایه ۳ شبکه Orbs، هزینه را با توکن ORBS پرداخت می‌کنند.

• پاداش‌دهی: نگهبانان و نمایندگان سهام در ازای مشارکت در امنیت و عملکرد شبکه، پاداش‌هایی در قالب توکن ORBS دریافت می‌کنند.

• حاکمیت (Governance): دارندگان توکن ORBS می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروتکل از طریق سیستم پیشنهاد بهبود Orbs (OIP - Orbs Improvement Proposal) رأی دهند.

چه کسی Orbs را ساخت و چرا؟ ریشه‌های ORBS

Orbs توسط تیمی از بنیان‌گذاران با سابقه در زمینه فناوری و بلاکچین تأسیس شد. بنیان‌گذاران اصلی عبارتند از:

• تال کول (Tal Kol)

• دنیل پلد (Daniel Peled)

• نتا کورین (Netta Korin)

• اوریل پلد (Uriel Peled)

این تیم دارای تجربه در زمینه‌های مختلفی از جمله توسعه نرم‌افزار، کارآفرینی و امور مالی هستند. Orbs در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد و شبکه اصلی آن در مارس ۲۰۱۹ راه‌اندازی گردید.

انگیزه اصلی برای ایجاد Orbs، مشاهده محدودیت‌های قراردادهای هوشمند در بلاکچین‌های لایه ۱ برای پشتیبانی از برنامه‌های کاربردی در مقیاس بزرگ و سازمانی بود. بنیان‌گذاران معتقد بودند که برای دستیابی به پذیرش گسترده بلاکچین، نیاز به یک لایه اجرایی اضافی وجود دارد که بتواند قابلیت‌های پیشرفته‌تری را به صورت غیرمتمرکز ارائه دهد.

هدف آن‌ها از ایجاد Orbs، ساخت یک زیرساخت بلاکچین عمومی بود که بتواند به عنوان یک "لایه ۳" عمل کرده و خدمات بک‌اند غیرمتمرکز را برای dApps فراهم کند. آن‌ها به دنبال ایجاد پلتفرمی بودند که بتواند چالش‌هایی مانند مقیاس‌پذیری، هزینه، عملکرد و قابلیت‌های محاسباتی قراردادهای هوشمند را برطرف کند و به توسعه‌دهندگان امکان دهد تا برنامه‌های پیچیده‌تر و کاربردی‌تر را در فضای وب ۳.۰ بسازند. ارز دیجیتال ORBS به عنوان ابزاری برای فعال‌سازی شبکه نگهبانان، ایجاد انگیزه برای مشارکت در امنیت و عملکرد پروتکل و مدیریت آن معرفی شد.

پروتکل و شبکه‌های Orbs

پروتکل Orbs یک زیرساخت بلاکچین عمومی است که به صورت موازی با بلاکچین‌های لایه ۱ و لایه ۲ موجود عمل می‌کند. شبکه اصلی Orbs از مجموعه‌ای از گره‌های غیرمتمرکز به نام "نگهبانان" (Guardians) تشکیل شده است که با استفاده از مکانیزم اجماع اثبات سهام با سرعت (PoSV) در امنیت شبکه مشارکت می‌کنند.

شبکه Orbs یک شبکه مستقل است، اما برای تعامل با dApps و کاربران، با بلاکچین‌های لایه ۱ و لایه ۲ (به خصوص بلاکچین‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم - EVM) ارتباط برقرار می‌کند. این ارتباط از طریق قراردادهای هوشمند مستقر شده بر روی بلاکچین‌های لایه ۱/لایه ۲ و همچنین از طریق چارچوب‌های توسعه Orbs برقرار می‌شود.

اجزای کلیدی پروتکل Orbs شامل موارد زیر است:

• شبکه نگهبانان (Guardians): گره‌های غیرمتمرکز که خدمات لایه ۳ را اجرا کرده و در مکانیزم اجماع شرکت می‌کنند.

• مکانیزم اجماع PoSV: ترکیبی از اثبات سهام و شهرت برای انتخاب نگهبانان و تأیید بلاک‌ها.

• ماشین‌های مجازی و محیط‌های اجرایی: مانند Orbs Lambda و Orbs VM برای اجرای کدهای بک‌اند غیرمتمرکز.

• قراردادهای هوشمند روی زنجیره (در لایه ۱/لایه ۲): برای تعامل با dApps و مدیریت استیکینگ و حاکمیت.

• چارچوب‌های توسعه و SDKها: ابزارهایی برای توسعه‌دهندگان جهت ادغام خدمات Orbs در dApps خود.

ارز دیجیتال ORBS یک توکن ERC-20 است که بر روی بلاکچین اتریوم صادر شده است. با این حال، Orbs از یک مدل چند زنجیره‌ای پشتیبانی می‌کند و توکن ORBS نیز در بلاکچین‌های دیگر مانند Polygon و BNB Chain وجود دارد. نقش آن در این اکوسیستم شامل موارد زیر است:

• استیکینگ برای امنیت شبکه: دارندگان ORBS توکن‌های خود را به نگهبانان واگذار می‌کنند.

• پرداشت هزینه خدمات لایه ۳: توسعه‌دهندگان برای استفاده از خدمات Orbs هزینه پرداخت می‌کنند.

• پاداش‌دهی به نگهبانان و نمایندگان سهام: برای مشارکت در شبکه.

• حاکمیت DAO: برای رأی‌گیری در مورد تصمیمات پروتکل.

امنیت در Orbs

امنیت در پروتکل Orbs از طریق ترکیبی از مکانیزم‌های رمزنگاری، طراحی غیرمتمرکز و انگیزاننده‌های اقتصادی تأمین می‌شود:

• مکانیزم اجماع اثبات سهام با سرعت (PoSV): این مکانیزم با ترکیب اثبات سهام و شهرت، انتخاب نگهبانان را به صورت غیرمتمرکز و مقاوم در برابر دستکاری انجام می‌دهد و انگیزه قوی برای رفتار صادقانه فراهم می‌کند.

• شبکه نگهبانان غیرمتمرکز: خدمات لایه ۳ توسط شبکه‌ای از گره‌های مستقل و غیرمتمرکز ارائه می‌شود که از وجود یک نقطه شکست مرکزی جلوگیری می‌کند.

• استیکینگ و جریمه (Slashing): نگهبانان و نمایندگان سهام با استیک کردن توکن ORBS در قبال امنیت شبکه مسئولیت می‌پذیرند. رفتار نادرست می‌تواند منجر به جریمه توکن‌های استیک شده شود.

• حسابداری روی زنجیره: فعالیت‌های کلیدی مربوط به استیکینگ، پاداش‌دهی و حاکمیت بر روی بلاکچین‌های لایه ۱/لایه ۲ ثبت می‌شوند که شفافیت و قابلیت حسابرسی را فراهم می‌کند.

• حاکمیت جامعه‌محور (DAO): تصمیم‌گیری‌های مهم در مورد پروتکل از طریق رأی‌گیری دارندگان توکن ORBS انجام می‌شود، که این امر به افزایش امنیت در برابر تصمیمات مخرب کمک می‌کند.

• حسابرسی‌های امنیتی: قراردادهای هوشمند و کد پروتکل Orbs توسط شرکت‌های امنیتی معتبر حسابرسی شده‌اند.

با وجود این اقدامات، ریسک‌های مرتبط با قراردادهای هوشمند، تعامل با بلاکچین‌های مختلف و چالش‌های هماهنگی در یک شبکه غیرمتمرکز همیشه وجود دارد.

متمرکز یا غیرمتمرکز: ماهیت Orbs

Orbs به طور ذاتی یک زیرساخت بلاکچین عمومی و غیرمتمرکز است. این عدم تمرکز در جنبه‌های کلیدی زیر مشهود است:

• شبکه نگهبانان غیرمتمرکز: خدمات لایه ۳ توسط شبکه‌ای از گره‌های مستقل و غیرمتمرکز ارائه می‌شود. هیچ سرور یا نهاد مرکزی این خدمات را کنترل نمی‌کند.

• مکانیزم اجماع PoSV غیرمتمرکز: انتخاب نگهبانان و تأیید بلاک‌ها به صورت غیرمتمرکز و بر اساس سهام و شهرت انجام می‌شود.

• حاکمیت جامعه‌محور (DAO): کنترل و توسعه پروتکل از طریق سازمان خودگردان غیرمتمرکز و با رأی دارندگان توکن ORBS انجام می‌شود.

• بدون نیاز به اعتماد (Trustless): کاربران برای استفاده از خدمات Orbs نیازی به اعتماد به یک واسطه مرکزی ندارند. امنیت و صحت اجرا توسط مکانیزم‌های پروتکل و شبکه نگهبانان تضمین می‌شود.

Orbs با ارائه خدمات لایه ۳ به صورت غیرمتمرکز، به dApps کمک می‌کند تا وابستگی خود به بک‌اندهای متمرکز را کاهش دهند و به سمت عدم تمرکز کامل حرکت کنند.

اهمیت Orbs برای بازار ارزهای دیجیتال و دیفای

Orbs و ارز دیجیتال ORBS از اهمیت ویژه‌ای در بازار ارزهای دیجیتال و به خصوص در اکوسیستم دیفای و فضای وب ۳.۰ برخوردار هستند:

• فراهم کردن زیرساخت لایه ۳: Orbs یکی از پیشگامان در ارائه خدمات لایه ۳ برای dApps است و به حل محدودیت‌های قراردادهای هوشمند در لایه‌های ۱ و ۲ کمک می‌کند.

• توانمندسازی dApps پیچیده‌تر: با ارائه قابلیت‌های بک‌اند غیرمتمرکز، Orbs به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا برنامه‌های غیرمتمرکز پیچیده‌تر و کاربردی‌تری را بسازند که پیش از این امکان‌پذیر نبود.

• افزایش عدم تمرکز در فضای وب ۳.۰: Orbs با فراهم کردن جایگزینی غیرمتمرکز برای بک‌اندهای متمرکز، به افزایش کلی عدم تمرکز در فضای وب ۳.۰ کمک می‌کند.

• اهمیت توکن ORBS: توکن ORBS دارای کاربردهای واقعی و ضروری در اکوسیستم است (استیکینگ، پرداخت هزینه، حاکمیت) که تقاضا و ارزش آن را افزایش می‌دهد.

• پشتیبانی از مدل چند زنجیره‌ای: Orbs از چندین بلاکچین لایه ۱ و لایه ۲ پشتیبانی می‌کند و به dApps در اکوسیستم‌های مختلف خدمت‌رسانی می‌نماید.

Orbs به عنوان یک لایه زیرساختی حیاتی برای نسل بعدی برنامه‌های غیرمتمرکز، نقش مهمی در رشد و بلوغ اکوسیستم دیفای و وب ۳.۰ ایفا می‌کند و توکن ORBS ابزاری ضروری برای مشارکت در این پروتکل است.

مزایا و معایب ارز ORBS و پروتکل Orbs

پروتکل Orbs با وجود نوآوری‌های خود، مانند هر پروژه دیگری دارای مزایا و معایبی است:

مزایا:

• ارائه خدمات لایه ۳ غیرمتمرکز: حل محدودیت‌های قراردادهای هوشمند در لایه‌های پایین‌تر.

• توانمندسازی dApps پیچیده‌تر: امکان ساخت برنامه‌های کاربردی با قابلیت‌های پیشرفته.

• مکانیزم اجماع PoSV: ترکیبی از اثبات سهام و شهرت برای امنیت و کارایی.

• شبکه نگهبانان غیرمتمرکز: افزایش مقاومت در برابر سانسور و نقطه شکست مرکزی.

• پشتیبانی از مدل چند زنجیره‌ای: افزایش دسترسی و کاربردپذیری.

• حاکمیت جامعه‌محور (DAO): کنترل پروتکل در دست جامعه دارندگان توکن ORBS.

• تیم با تجربه: بنیان‌گذاران با سابقه در حوزه فناوری و بلاکچین.

معایب:

• پیچیدگی فنی: درک کامل معماری لایه‌ای و مکانیزم‌های پروتکل ممکن است دشوار باشد.

• وابستگی به بلاکچین‌های لایه ۱/لایه ۲: امنیت نهایی تا حدی به امنیت بلاکچین‌های زیربنایی بستگی دارد.

• ریسک‌های مرتبط با قراردادهای هوشمند: با وجود حسابرسی‌ها، ریسک‌های فنی همیشه وجود دارد.

• رقابت در فضای زیرساخت وب ۳.۰: پروژه‌های دیگری نیز در زمینه‌های مشابه فعالیت می‌کنند.

• نوسانات قیمت ORBS: مانند سایر ارزهای دیجیتال، قیمت توکن ORBS می‌تواند نوسانات بالایی داشته باشد.

• چالش‌های هماهنگی در شبکه غیرمتمرکز: مدیریت و به‌روزرسانی یک شبکه غیرمتمرکز می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

موارد استفاده (Use Cases) Orbs Network

پروتکل Orbs و ارز دیجیتال ORBS در کاربردهای متنوعی که نیازمند قابلیت‌های پیشرفته و بک‌اند غیرمتمرکز هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• بهینه‌سازی نقدینگی برای DEXs: استفاده از Liquidity Hub برای دسترسی به منابع نقدینگی خارج از AMM و بهبود قیمت معاملات.

• اتوماسیون غیرمتمرکز: اجرای وظایف زمان‌بندی شده یا رویداد-محور برای dApps با استفاده از Orbs Lambda.

• محاسبات پیچیده خارج از زنجیره: انجام محاسبات سنگین یا پردازش داده‌های بزرگ که برای قراردادهای هوشمند پرهزینه یا غیرممکن است.

• مدیریت هویت غیرمتمرکز پیشرفته: ارائه خدمات مدیریت هویت با قابلیت‌های پیچیده‌تر از آنچه قراردادهای هوشمند به تنهایی می‌توانند ارائه دهند.

• بازی‌های بلاکچینی پیچیده: پشتیبانی از منطق بازی پیچیده و مدیریت داده‌های خارج از زنجیره برای بازی‌های غیرمتمرکز.

• بازارهای داده غیرمتمرکز پیشرفته: فراهم کردن زیرساخت برای بازارهای داده با قابلیت‌های پردازش و تحلیل داده‌های پیچیده.

• سیستم‌های رأی‌گیری غیرمتمرکز با قابلیت‌های پیشرفته: پیاده‌سازی سیستم‌های رأی‌گیری با منطق پیچیده‌تر یا نیاز به پردازش داده‌های خارج از زنجیره.

• استیکینگ ORBS: استیک کردن توکن ORBS برای کسب پاداش و مشارکت در امنیت شبکه.

• حاکمیت DAO: استفاده از توکن ORBS برای رأی‌گیری در مورد پیشنهادهای مربوط به پروتکل Orbs.

این کاربردها نشان‌دهنده پتانسیل بالای پروتکل Orbs در فعال‌سازی نسل جدیدی از برنامه‌های غیرمتمرکز با قابلیت‌های پیشرفته هستند.

جمع‌بندی: آینده Orbs و فضای لایه ۳

ارز دیجیتال ORBS به عنوان توکن اصلی پروتکل Orbs، نقش محوری در فراهم کردن زیرساخت حیاتی "لایه ۳" برای برنامه‌های غیرمتمرکز ایفا می‌کند. Orbs با ارائه خدمات بک‌اند غیرمتمرکز و بدون سرور، به حل محدودیت‌های قراردادهای هوشمند در لایه‌های ۱ و ۲ کمک کرده و امکان ساخت dApps پیچیده‌تر و کاربردی‌تر را فراهم می‌کند.

با تمرکز بر توانمندسازی توسعه‌دهندگان، ارائه قابلیت‌های پیشرفته مانند اتوماسیون و بهینه‌سازی نقدینگی، و پشتیبانی از مدل چند زنجیره‌ای، Orbs خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در فضای رو به رشد وب ۳.۰ مطرح کرده است. موفقیت آینده ORBS به توانایی پروتکل Orbs در جذب هرچه بیشتر توسعه‌دهندگان و کاربران، حفظ امنیت و پایداری شبکه نگهبانان، گسترش خدمات لایه ۳ و سازگاری با تحولات سریع در فضای بلاکچین بستگی دارد. توکن ORBS ابزاری ضروری برای مشارکت فعال در امنیت، عملکرد و حاکمیت این پروتکل حیاتی برای آینده‌ای با برنامه‌های غیرمتمرکز پیشرفته‌تر محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری در توکن ORBS نیازمند تحقیق کامل و درک ریسک‌های مرتبط با بازار ارزهای دیجیتال، فناوری لایه ۳ و پروتکل‌های زیرساختی وب ۳.۰ است.